Venray heeft een drielandenpunt. Nou ja …‘landen’… Het is een kwestie van definitie. Maar in de noordwesthoek, helemaal ten noorden van Vredepeel, staat een grenspaal. En niet zomaar een. Het is de ‘Vredepaal’, waarnaar Vredepeel is genoemd. Op dit punt komen drie gemeenten samen: Venray, Westerbeek en De Rips.

De markering van dit punt is 300 jaar oud en in die tijd ging het om de grens tussen het Land van Cuijk en het Land van Kessel. Laten we gemakshalve zeggen: de grens tussen Brabant en Limburg. In  1716 werd door partijen een deal gesloten; er werd een duidelijke lijn getrokken. En op die lijn werd een grenspaal geplaatst: de Vredepaal. Helaas kwam hiermee geen einde aan het gedonder.

Een grens is vaak niet zomaar een streep op de kaart. Het kan mensen binden aan de ene kant van de streep en het kan mensen verdelen tussen de ene kant en de andere kant van de streep.

Theo Spronk uit Geijsteren vertelde eens een mooi verhaal over zijn jeugd in Boxmeer. Theo spreekt van ‘wij van Boxmeer’, die het moesten opnemen tegen de jongens uit het naburige dorp Sambeek, ‘die van Zambèk’. Wij van Boxmeer tegen die van Sambeek. Vaak gaan ze naar de Maasweien onder de dijk om hun vijanden te ontmoeten en ruzie te maken. Schelden en dreigen. Een potje voetballen kon ook, vooral omdat er dan veel aanleidingen waren om ruzie te maken. En natuurlijk wonnen de helden van Boxmeer altijd en dropen ‘die van Zambèk’ altijd af met de staart tussen de benen. Dat was althans de versie van de geschiedenis waar de jongens van Boxmeer het over eens waren.

Dit is een charmante vertelling over een kenmerk dat mensen bindt en verdeelt. Wij en de anderen. Wij van hier en zij van ginder. De idee van ‘wij en de anderen’ heeft mensen al duizenden jaren aangezet tot discriminatie, vreemdelingenhaat en ook tot wreedheden, dood en verderf. Maar laten we het gezellig houden. ‘Wij en de anderen’ heeft ook een keerzijde. Het is de klemtoon op sociale binding, gemeenschapszin en solidariteit. Want we willen allemaal ergens bij horen. We willen ons veilig en geborgen voelen. We willen geloven in iets dat groter is dan wijzelf en dat ons kan dragen. Dat is de gemeenschap. Zo is er onze buurt, onze stad en ons land.

Bij de Vredepaal kun je proberen de grens tussen Brabant en Limburg te visualiseren. Er is gelukkig geen prikkeldraad. Hier is de grens kadastraal en abstract. Maar toch, het is wij hier en zij daar. Wij Brabanders en zullie Limburgers, of wij Limburgers en zeej Brabanders. Waar we ook zijn, aan deze of aan de andere kant van de grens. Er zijn altijd anderen die dáár wonen en niet hier. Maar die van dáár, die willen ook ergens bij horen.

De wereld is groot, de wereld is klein, wij zijn nu hier maar kunnen morgen daar zijn. Wij horen ook bij hen en zij bij ons.